Τα φώτα της πόλης - Η αστική φωτογραφία ανα/αποκαλύπτει τη Θεσσαλονίκη

Γύρω στα 1826, ο Γάλλος εφευρέτης Joseph Nicéphore Niépce στέκεται στο παράθυρό του στο Le Gras και με τη βοήθεια μιας camera obscura αιχμαλωτίζει τη θέα που ανοίγεται μπροστά του. Μια θολή σύνθεση σκεπών σε εξοχικό background αποτελεί τη -θεωρούμενη ως- παλαιότερη σωζόμενη φωτογραφία και ταυτόχρονα το πρώτο στιγμιότυπο του εξακολουθητικού έρωτα ανάμεσα στο φακό και στην πόλη. 

Είναι οι αρχές του 19ου αιώνα και η ανθρωπότητα μαθαίνει να ορά και να οράται από την αρχή μέσα από το καινούργιο μηχανικό της μάτι. Οι διάφορες πρόδρομες εκδοχές της φωτογραφικής μηχανής στρέφουν το βλέμμα στο περιβάλλον αστικό τοπίο, κλέβουν το φως του και το επανεγγράφουν με τη μορφή νέων τρόπων θέασης, νέων όψεων και οπτικών. Μέχρι τα τέλη του αιώνα, με την ολοένα αυξανόμενη φορητότητα και διαθεσιμότητα των φωτογραφικών μηχανών, η flânerie της λογοτεχνίας και των εικαστικών θα έχει αποκτήσει τη φωτογραφική εκδοχή της. Οι σκαπανείς φωτογράφοι περιδιαβαίνουν την πόλη και ανιχνεύουν τη διάδρασή της με πρόσωπα και σώματα.

Η παράδοση που ξεκινά διστακτικά με την εξερεύνηση της πόλης ως τρόπου εξερεύνησης των δυνατοτήτων του φωτογραφικού μέσου θα εξελιχθεί στα δημοφιλή είδη της αστικής φωτογραφίας και της φωτογραφίας δρόμου, με αποκορύφωμα τα κινηματογραφικά city symphonies.

Παράλληλα με την καταγραφή του οικείου, η φωτογραφία θα επιτρέψει και τη χαρτογράφηση του εξωτικού από περιηγητές που μεταφέρουν τη flânerie τους εκτός συνόρων. Ένας από αυτούς, κάπου στα 1870, θα τραβήξει την παλαιότερη φωτογραφία της Θεσσαλονίκης που έχει εκτεθεί δημόσια. Η φωτογραφία, που αποτέλεσε την καρδιά της έκθεσης «Η Δύση της Ανατολής» στο ΜΙΕΤ, καταγράφει την πανοραμική θέα μιας μακρινής Θεσσαλονίκης από τη θάλασσα, και μας καλεί να προσέξουμε και να εντοπίσουμε τα γνώριμά της σημεία. 

Παραδόξως, στην ίδια ακριβώς διαδικασία προσοχής και εντοπισμού μάς βάζουν και οι σύγχρονοι αστεοδίφες φωτογράφοι. Ερασιτέχνες ή επαγγελματίες, πεζοί ή ποδηλάτες, θα τους συναντήσεις διάσπαρτους στην πόλη, όλο και περισσότερους. Στο Λιμάνι, στο Βαρδάρη, στα Κάστρα, στην Παραλία, ανταλλάσσουν το χρόνο τους με νέα βλέμματα. Είναι κι αυτοί εξερευνητές, όχι όμως πια -μόνο- των φωτογραφικών τεχνικών, αλλά και της ίδιας της πόλης. Η δική τους ασκητική του βλέμματος αποκαλύπτει στους υπόλοιπους την ποιητική της καθημερινότητας, την ομορφιά μιας πόλης που κρύβεται σε κοινή θέα.  

Κάποια από τα μέλη αυτής της νέας αστικής φυλής είχαν «εξεταστική» το περασμένο Σάββατο. Στο πλαίσιο του 7ου Photoday που συνδιοργανώθηκε από τη Stereosis και την Parallaxi, 92 επαγγελματίες και ερασιτέχνες φωτογράφοι της πόλης έλαβαν μέρος σε μια ιδιόμορφη διαγωνιστική γιορτή. Ένα φιλμάκι 12 στάσεων, 12 θέματα, 12 ώρες. Τους ζητήθηκε να εικονοποιήσουν την κρίση, την αγάπη, την ελπίδα, και ανάμεσα σε όλα τα υπόλοιπα, το αγαπημένο τους σημείο στην πόλη.

- Δες περισσότερα: http://www.elculture.gr/elcblog/article/ta-fota-tis-polis-601782#sthash.65RP9632.dpuf